Column: Tussensta(a)nd

Volgende week, op 13 februari, is het drie jaar geleden dat het idee voor een maatschappelijk akkoord ontstond. Op een bijeenkomst van het stedelijk netwerk dat werkte aan meer ‘Ruimte voor Initiatief’. Een maand later lag er een manifest. Daarop volgende een raadsbreed enthousiasme, een omarmende wethouder Democratisering, een gave Ma.akkrant die door de stad ging, een Akkoord op 9 november 2019. Er volgde een crisis met gevolgen die niemand voor mogelijk kon houden. En het Ma.aknetwerk dat daarop anticipeerde, door informele offline netwerken te verbinden aan de systeemwereld. En ondanks de crisis een samen met de gemeente opgesteld plan voor de uitvoering van Ma.ak020. Wat is daarin nu de tussenstand?

Wie in onze stad bij wil dragen aan de structurele veranderingen die nodig en wenselijk zijn om eigenaarschap en zeggenschap te verschuiven van de systeemwereld (zoals de gemeente) naar de leefwereld, de Amsterdammers in hun buurt, die heeft een lange adem nodig. We zijn steeds meer gaan inzien dat deze verschuiving vraagt om een heel andere manier van samenwerken in de stad. En ook die verandering, een systemische én culturele verandering van ons allemaal, vraagt een lange adem. Hoe graag we dat allemaal ook anders zouden willen, vraagt dit dus een héél lange adem.

Zeker als je je realiseert dat je die verschuiving en verandering echt samen wilt doen (en misschien ook wel samen behoort, of móet doen), en samen wilt organiseren. Want dat is een kansrijke manier waarop je vanaf het begin dat mede-eigenaarschap kan herverdelen en kan laten groeien. De Ma.ak-manier hiervoor staat in de tussenruimte, de ruimte waar de systeem- en leefwereld samenkomen: de Ma.akbank. Vernoemd naar de succesvolle Werkbanken in Antwerpen. Aan Ma.akbanken gaat het over knersende kwesties in de stad. Kwesties die niet eenzijdig door een systeemwereld of leefwereld te dragen en op te lossen zijn, of moeten worden.

Misschien is deze tijd wel meer dan ooit de tijd om de participatieve democratie in onze stad aan te pakken. Om zeer uiteenlopende redenen. Omdat we met elkaar voor grote, complexe opgaven staan. Denk aan eerlijke kansen, klimaat, wonen, een leefbare stad. Omdat we steeds beter zien dat we elkaar allemaal hard nodig hebben. En terecht is er niet altijd het geduld voor de lange adem. Omdat ergens dat geduld al lang op de proef is gesteld. Of simpelweg omdat ergens directe actie nodig is. Het is hier ook niet of-of, maar en-en. Wat mij persoonlijk wel doet geloven in de lange adem, is dat die vooral wordt gedragen, en bewaakt, door het collectieve geheugen van ons samen, alle Amsterdammers, verbonden aan elkaar.

Jasper Etten