Hieronder vind je ontwikkelingen van de Ma.akbank Wind, van november 2021 t/m maart 2022

**

Maart 2022 - Ma.akbank Wind schetst toekomstscenario’s voor stadsdeel Oost  

Tijdens de 6e Ma.akbank sessie op 28 februari hebben de deelnemers in twee groepen hard gewerkt aan scenario’s Vraag voor de scenario’s: hoe ziet de energietransitie en verduurzaming in stadsdeel Oost er in 2050 uit, en welke rol hebben lokale windturbines daarin? De bijeenkomst was in de Batjanzaal in Oost. 

De opdracht was om een skyline van Oost te schetsen, daarin de keuzes en beoogde doelen uit te beelden en van tekst en uitleg te voorzien. Met veel kennis, energie en motivatie zijn in een paar uur twee indrukwekkende scenario’s geschetst. Onderbouwd met afgewogen keuzes en gebaseerd op realistische doelstellingen. 

Om los te komen van het complexe onderwerp ‘windturbines’ in deze tijd, verbeeldden we ons de gewenste toekomst in 2050. Van daaruit werkten we in stappen terug naar het nu (ook wel backcasting genoemd). We werkten met de vraag: Als dit is wat we in 2050 willen en/of nodig hebben, wat is daar dan in 2030 voor nodig? En waar moeten we dan het komend jaar mee beginnen?  

De geschetste scenario’s toonden een aantal uitgesproken overeenkomsten: 

Er ligt een heel grote energiebesparingsopgave in stadsdeel Oost, voor iedereen: bewoners, woningen en bedrijven, stadsdeel en instellingen. Daar is heel veel winst te halen, want al die energie hoeven we dan niet op te wekken.  Nieuwe, schone energie zo veel mogelijk in lokaal, collectief eigenaarschap organiseren en beheren. Een goede, integrale regionale (NB: dit is een ander punt dan dat hierboven) benadering van de energietransitie is noodzakelijk.  Als windturbines op land nodig blijven, wees dan creatief in het vinden van geschikte locaties. Uiteraard alleen waar het echt kan, en gebruik daar grotere terreinen of dun bewoonde gebieden voor, zoals de haven. 

Verdere aandachtspunten waren meer vergroening van en klimaatadaptatie (vergroten van bewustzijn en betrokkenheid bij de klimaatverandering) in Oost, het betrekken van bewoners, en zelf bio-energie als aanvullende bron van energie. Meer mede-eigenaarschap bij bewoners, die je bijvoorbeeld kan versterken door lokale crowdfunding voor de plannen.  

Eind maart is de laatste sessie. Daarin gaan we de scenario’s verder uitwerken. We gaan dan dieper in op de vragen hoe je mede-eigenaarschap en draagvlak bij bewoners kan versterken en hoe we ervoor zorgen dat doelstellingen gehaald kunnen worden (aan de hand van uitgebreid cijfermateriaal dat de deelnemers van deze Ma.akbank zelf hebben verzameld), en er worden enkele alternatieven bestudeerd, zoals meer zonne-energie, en alternatieve plaatsen voor windturbines.  

Geheel in de traditie van Ma.ak020 zal er ook weer een goede en gezellige maaltijd zijn, ter onderbreking van het harde werk, en altijd ook ter versterking van het teamgevoel onder de deelnemers. Stadsdeelbestuurder Rick Vermin is hiervoor ook uitgenodigd. We zijn benieuwd of hij enthousiast zal zijn over het gedane werk. We gaan met hem bespreken hoe we dat zullen presenteren aan het stadsdeel, en hoe we de uitkomsten gaan delen met de stad.  

**

Februari 2022 - Ma.akbank Wind zet haar opgave op scherp

“In de Ma.akbank kom je tot gesprek. Er zijn veel meer grijstinten en dat leggen we hier bloot.”
[deelnemer Naut, Windalarm]

De 4e sessie van de Maakbank Wind (knersende kwestie Hoe kan Oost een aandeel leveren in het opwekken van duurzame energie door wind) gaat over de vraag: wat is de bredere context achter deze opgave, en hoe belangrijk vinden we die? Maar eerst hebben we het over de actualiteit. Na een RES-rapportage aan de gemeenteraad stapten 41 participanten uit vier van de zeven RES-klankbordgroepen, uit onvrede over het proces. Sommigen van hen zijn deelnemers aan de Ma.akbank, en geven aan nadrukkelijk wel vertrouwen te hebben in de Ma.akbank Wind, omdat hier een echt gesprek en een bredere maatschappelijke discussie gevoerd wordt. De wens en wil is om op inhoud tot concrete resultaten te komen. “In deze groep hebben we de gelegenheid om het goed te doen.”

Energieconsultant en ‘rekenmeester’ Frans Debets geeft een technische presentatie over energiegebruik in Amsterdam. Hij roept iedereen -zeker ook de gemeente - op zich vaardiger te maken in de begrippen en cijfers. “Je krijgt hele dwaze ambities als je niet weet waarover je praat.” Wil Amsterdam zelf álle energie opwekken of bijvoorbeeld alleen voor Amsterdamse huishoudens? Kan en moet Amsterdam überhaupt in eigen energiebehoefte voorzien? Dit geldt immers niet voor bijvoorbeeld voedsel en water. Als de regelgeving echt gehandhaafd wordt en grootverbruikers niet meer worden ontzien, ontstaat al een rechtvaardigere verdeling van de energielasten. Maar: nog beter dan energie opwekken is het om energie te bezuinigen, volgens de Trias energetica voor bouwen. “De techniek is er.”

Willen we de oorspronkelijk opdracht aan deze Ma.akbank verbreden met nadenken over besparingen, regelnaleving en grootverbruik? Ook dan blijft veel energie over die op een duurzame manier geproduceerd moet worden. Het is daarom belangrijk om de lokale focus en de vraag naar Wind centraal te houden, vinden sommigen vanavond. Ook moet de groep meer divers zijn om daadwerkelijk Oost te representeren, en we missen kennis aan tafel. Afgesproken wordt om beide paden (de smalle en de bredere vraag) verder te verkennen. In break-out groepen maken de deelnemers een tussenstap richting scenario’s. Wat is de potentie van Amsterdam Oost: behoefte van bewoners, alternatieve plekken en methoden, wettelijke kaders? Met een hierop gebaseerde kosten-baten analyse hoopt de groep tot haalbare en betaalbare voorstellen te komen. Meerdere deelnemers spreken de verwachting uit dat “we nu naar de inhoud kunnen gaan”. De wens is ook dat ambtenaren van Ruimte en Duurzaamheid bij deze Ma.akbank aanschuiven. Zij zijn een belangrijke schakel en mede-eigenaar van deze knersende kwestie.

**

December 2021 - Tussenstand na twee sessies

De 2e sessie op 29 november begon met corona-proof soep op de stoep. Direct erna ging het gesprek online verder. Daar werd nader antwoord gegeven op de vraag om zowel bij te dragen aan de gemeentelijke reflectiefase, als aan de eigen opgave vanuit stadsdeel Oost, namelijk: hoe kan Oost een aandeel leveren in de opwek van duurzame energie met windturbines? Beide sporen staan nu goed op de rails. Om bij te dragen aan de reflectiefase is op 15 december een speciale extra bijeenkomst georganiseerd, die aansloot bij wat klankbordgroepen in andere delen van de stad hebben gedaan. Voor de volgende Ma.akbanksessie was de wens vanuit de deelnemers om samen twee zoekgebieden in Oost te bezoeken: in het Sciencepark en vanaf Vuurtoreneiland kijkend naar Strand- en Buiteneiland van IJburg. Deze bezoeken, om meer gevoel te krijgen bij die plekken en hun omgeving, zijn vooralsnog door corona gedwarsboomd. Zoals het er nu uitziet gaat de bank na de kerstvakantie online verder, met vier sessies in januari en februari.

**

November 2021 - Ma.akbank Wind is gestart

Maandagavond 15 november jl. Gezonde spanning hangt in de lucht bij deze eerste -helaas online- sessie van de Ma.akbank Wind in Amsterdam Oost. De knersende kwestie is: hoe kan Oost een aandeel leveren in de opwek van duurzame energie met windturbines? De Amsterdamse gemeenteraad heeft eerder dit jaar ingestemd met het plaatsen van 17 windturbines in de stad – maar waar oh waar? Deze vraag heeft hevige emoties losgemaakt in de stad. Daarom is er nu door de gemeente een reflectiefase ingelast waarbij het gesprek wordt aangegaan met Amsterdammers in de vier zoekgebieden (in Nieuw-West, Noord, Oost en Zuidoost). Tegelijkertijd waren bewoners van Oost en andere belanghebbenden bezig met het opzetten van een Ma.akbank op dit thema. In overleg met stadsdeelbestuurder Rick Vermin in Oost, het RES-team en wethouder Van Doorninck is gekozen voor een Ma.akbank in stadsdeel Oost. [RES staat voor regionale energiestrategie, daar is de gemeentelijke directie Ruimte en Duurzaamheid verantwoordelijk voor].

Waarin is de Ma.akbank anders dan een 'gewone' klanbordgroep? Naast bewoners die zich voor de klankbordgroep hebben opgegeven, zitten in deze Ma.akbank belanghebbenden en experts met een link met het gebied. De Ma.akbank verschilt van een klankbordgroep zowel in duur als in uitkomst. De centrale vraag is niet alleen: “wat willen de bewoners?” maar vooral ook: “hoe werken we beter samen en lossen we een knersende kwestie op?” Het doel is om over de gehele breedte van het onderwerp samen te werken, en zo een cultuurverandering in gang te zetten. Van daaruit komen gezamenlijke voorstellen om in de praktijk uit te werken.

Deelnemers

Er zijn zo’n 20 deelnemers voor de Ma.akBank Wind uitgenodigd die 360 graden rond deze knersende kwestie gaan meepraten: voor- en tegenstanders, bewoners, grondeigenaren, kennisinstellingen, energievervoerders, energie opwekkers, energiecoöperaties en andere experts.

De eerste sessie
De samenstelling van de groep roept in deze eerste sessie stevige discussie op. Terwijl de Ma.akbank streeft naar zo veel mogelijk belanghebbenden en experts rond de kwestie, wilden sommige deelnemers juist uitsluitend lokale bewoners aan tafel. Uiteindelijk geven alle aanwezigen te kennen dat ze - ondanks de soms felle momenten - commitment meebrengen voor deze Ma.akbank. 

Duidelijkheid 
Ondertussen heeft stadsdeelbestuurder Vermin de deelnemers toegelicht waarom stadsdeel Oost voor een Ma.akbank heeft gekozen. Vermin: "De aanpak aan een Ma.akbank biedt een bijzondere combinatie van inhoud en democratisering, en die vinden wij in Oost zeer belangrijk."

In de komende maanden gaat de Ma.akbank Wind de uitdaging aan in vier tot vijf sessies samen aan een productieve oplossing te werken. In de volgende bijeenkomst op maandag 29 november wordt de discussie verder gevoerd.

**